Τα Βασικά Χαρακτηριστικά του Νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας

Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας;

Τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας τον περιμέναμε για χρόνια. Μάλιστα κινείται στην πολύ σωστή κατεύθυνση, διότι διορθώνει μία σειρά από στρεβλώσεις του υφιστάμενου ΚΟΚ, ο οποίος δεν είχε συνοχή στις παραβάσεις και τις ποινές. Αυτό που εισάγει κυρίως είναι ο εξορθολογισμός και η απλοποίηση των ποινών και η σύνδεσή τους με τη σοβαρότητα και το μέγεθος των παραβάσεων, δηλαδή τα υψηλά πρόστιμα είναι για τις σημαντικότερες παραβάσεις. Και πέρα από αυτό, έρχεται και η υποτροπή, κάνοντας δηλαδή αυστηρότερη την ποινή, όταν για μεγάλες παραβάσεις, ο οδηγός επαναλαμβάνει την κακή του συμπεριφορά, όπως επίσης τιμωρεί τους οδηγούς και όχι τα οχήματα. Πρόκειται για μία σειρά από πολύ σωστές, νέες προσεγγίσεις έτσι ώστε όταν καμιά φορά γίνει ένα μικρό λάθος ή ένα παράνομο παρκάρισμα, δεν θα υπάρξει μεγάλη τιμωρία, όταν όμως η παράβαση είναι μεγαλύτερη, όπως πχ η ταχύτητα που είναι πολύ πιο σοβαρή, η τιμωρία θα είναι πολύ μεγαλύτερη.

Είναι η ταχύτητα η βασική αιτία πολλών ατυχημάτων και δυστυχημάτων, κυρίως στις πόλεις και στις γειτονιές;

Μάλιστα, η ταχύτητα είναι ο νούμερο ένα παράγοντας των ατυχημάτων παγκοσμίως και ειδικά στην Ελλάδα, που βλέπουμε από τα στατιστικά ότι έχουμε περισσότερα ατυχήματα με υψηλή ταχύτητα και αυτό το εξάγουμε από το γεγονός ότι έχουμε 10% περισσότερα ατυχήματα ενός οχήματος από ότι στα άλλα κράτη. Τα ατυχήματα ενός οχήματος είναι συνήθως λόγω της ταχύτητας που αναπτύσσουν και όχι λόγω ενός άλλου οχήματος. Μέσα στις πόλεις το 70% των νεκρών είναι μοτοσικλετιστές, πεζοί και ποδηλάτες. Έχουμε μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα, ειδικά με τους μοτοσικλετιστές, για αυτό και η Κυβέρνηση αυτή τόλμησε να βάλει τα 30 km/h ως όριο ταχύτητας σε όλες τις κατοικημένες περιοχές. Αυτό αφορά μόνο τους δρόμους οι οποίοι είναι 1 ή 2 κατευθύνσεων με μία λωρίδα ανά κατεύθυνση, άρα προκύπτει ευθέως ότι στους μεγάλους άξονες, όπου έχουμε 2 λωρίδες ανά κατεύθυνση με νησίδα, ισχύουν τα 50 km/h, στους παραπάνω ότι προβλέπεται ανά περίπτωση. Είναι ένα μεγάλο μέρος του δικτύου πλέον, το οποίο τα 30 km/h είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

Σε όλες τις πόλεις στην Ευρώπη που έχουν βάλει το όριο ταχύτητας 30 km/h, είτε στο σύνολο της πόλης είτε σε διευρυμένες ζώνες, έχει επανέλθει η ζωή στην πόλη, οι πεζοί και οι ποδηλάτες έχουν βγει στο δρόμο διότι δεν φοβούνται πια, τα οχήματα πηγαίνουν πιο αργά και υπάρχει μία πολύ πιο αρμονική συνύπαρξη.

Πως μπορεί να επιτευχθεί η αστυνόμευση του μέτρου των 30km/h;

Ο νέος ΚΟΚ προβλέπει όλες αυτές τις συνεργές δράσεις που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Εθνικής Ασφάλειας, το οποίο μάλιστα ετοιμάστηκε με την επιστημονική υποστήριξη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Προβλέπεται ένας μεγάλος αριθμός από κάμερες οι οποίες μπορούν να πιάσουν όλες τις βασικές παραβάσεις. Οι νέες κάμερες μπορούν να καταγράφουν την ταχύτητα, το κράνος, τη ζώνη και το κινητό τηλέφωνο. Έχει ανακοινωθεί ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο, θα υπάρχουν ήδη οι πρώτες κάμερες (800 κάμερες στην Αθήνα) από την Περιφέρεια Αττικής για τα κόκκινα φανάρια και μέχρι το τέλος του 2025, οι κάμερες αναμένεται να φτάσουν τις 3.000. Έχει ήδη προβλεφθεί και έχουν ξεκινήσει οι διαγωνισμοί για κάμερες οι οποίες θα μπουν σε πάρα πολλά σημεία σε όλη την Ελλάδα. Όπως γίνεται και στο εξωτερικό, δεν είναι δυνατόν να έχουμε έναν Τροχονόμο σε κάθε γωνιά διότι οι παραβάσεις πρέπει να ελέγχονται με τις κάμερες.

Προφανώς, δεν θα μπουν κάμερες σε κάθε γωνία, αλλά σε αρκετά σημεία που αναπτύσσονται οι υψηλές ταχύτητες, είτε είναι από μοτοσικλετιστές είτε είναι από ΙΧ, θα καταγράφονται αμέσως. Δεύτερον, έχει ξεκινήσει η ψηφιακή διαχείριση των κλήσεων από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την εξόφληση μέσω e-banking, αλλιώς θα πηγαίνουν στην ΑΑΔΕ. Επομένως, συνδέεται το σύστημα της Τροχαίας με τις παραβάσεις και τις κάμερες αυτόματα, του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με το αρχείο των οδηγών και της ΑΑΔΕ με τα φορολογικά στοιχεία του παραβάτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η όλη διαδικασία που σήμερα γίνεται με ανθρώπινη παρέμβαση και είναι αδύνατον να γράψει όλες τις παραβάσεις αλλά και να τις αποστείλει, τώρα θα γίνεται αυτόματα με κάμερες και ψηφιακή διαχείριση των κλήσεων και θα έχουμε αποτελεσματική αστυνόμευση.

Ο στόχος είναι να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας. Μερικές φορές ακούμε ότι όλα αυτά είναι εισπρακτικά. Αξίζει όμως να αναφερθεί ότι το τέλειο σύστημα αστυνόμευσης είναι το σύστημα που θα “χρεοκοπήσει” οικονομικά, εκείνο το οποίο θα κάνει τους οδηγούς να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, να μην κάνουν παραβάσεις και να μην υπάρχουν κλήσεις. Στην αρχή πράγματι, θα μπαίνουν κλήσεις, θα πληρώσουν οι οδηγοί, θα καταλάβουν ότι δεν μπορούν να πληρώνουν κάθε φορά, θα αλλάξουν τη συμπεριφορά τους και μετά δεν θα έχουμε κλήσεις. Άρα το θέμα του εισπρακτικού είναι μάλλον μια δικαιολογία για να συνεχίσουμε την κακή μας συμπεριφορά.

Θα πρέπει η τιμωρία να συνδυάζεται μαζί με την παιδεία και το χτίσιμο ενός αξιακού συστήματος που όπως φαίνεται σήμερα στη χώρα φθίνει;

Καταρχήν, η συντριπτική πλειοψηφία των προστίμων είναι 50€, 150€ και 350€, η απλή παράβαση είναι 50€, η πιο σοβαρή είναι 150€ και οι πολύ σοβαρές, όταν πάμε πάνω 50 km/h την ώρα, όριο ταχύτητας είναι 350€. Tα πολύ υψηλά πρόστιμα διπλασιάζονται και πολλαπλασιάζονται για τους υπότροπους ή είναι για πολύ ειδικές περιπτώσεις, όταν γίνονται κόντρες και λοιπά, τα οποία δεν αποτελούν την πλειοψηφία. Για να αλλάξουμε την παιδεία, το κράτος οφείλει πρώτα από όλα να δώσει το ρυθμό σε αυτή την αλλαγή, με το να έχει έναν σωστό Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και μια σωστή επιτήρηση. Όταν ο Τροχονόμος γράφει όλους όσοι δεν φοράνε κράνος, δίνει ένα μήνυμα σε όλους ότι το κράνος είναι σοβαρό πράγμα και πρέπει να το φοράμε γιατί αλλιώς θα σκοτωθούμε. Όταν αντίθετα ο Τροχονόμος δεν γράφει για τη μη χρήση κράνους, δίνει το λάθος μήνυμα, όπως συμβαίνει που και που σήμερα.

Τον ρυθμό για την αλλαγή κουλτούρας τον δίνει η Πολιτεία. Μετά προφανώς χρειαζόμαστε και τα σχολεία. Ακόμα πιο σημαντικό, δεν προέχει να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά αλλά τους γονείς τους με τη σωστή παιδεία και οδηγική συμπεριφορά, διότι τα παιδιά παραδειγματίζονται από τους γονείς. Επομένως, πρέπει πρώτα από όλα να εκπαιδεύσουμε τους γονείς και αυτό ξεκινάει από την Πολιτεία και από τις οργανώσεις της κοινωνίας. Σιγά σιγά και με την εκπαίδευση αλλάζουμε, αλλά δεν είναι δυνατόν να αλλάξουμε χωρίς να δίνει το παράδειγμα η Πολιτεία. Όταν η Πολιτεία φτιάχνει καλούς δρόμους, κάνει καλή αστυνόμευση, ελέγχονται σωστά τα οχήματα, τότε καταλαβαίνουμε όλοι ότι πρέπει να αλλάξουμε συμπεριφορά διότι είναι θέμα κρίσιμο και η Πολιτεία δίνει μεγάλη η σημασία. Για παράδειγμα, η σημερινή Κυβέρνηση τόλμησε να βάλει και τα 30 km/h στις κατοικημένες περιοχές, να βάλει τις κάμερες σιγά σιγά και να εισάγει την ψηφιακή κλήση. Έχουμε τη δυνατότητα μέσα σε 1-2 χρόνια να δούμε τεράστια αλλαγή, η εκτίμησή μας από τις μελέτες που έχουν εκπονηθεί στο ΕΜΠ, λέει ότι με τα 30 km/h στην πόλη θα σώσουμε 100 από τους 650 νεκρούς που έχουμε κάθε χρόνο στην Ελλάδα.

Πρέπει κατά την κρίση σας να αλλάξει το ανώτατο όριο στις εθνικές οδούς;

Οι αυτοκινητόδρομοι είναι από τους ασφαλέστερους δρόμους παγκοσμίως. Δεν έχουμε πολλά ατυχήματα και πολλούς νεκρούς στους αυτοκινητόδρομους, οπότε δεν είναι το μείζον θέμα αυτό. Όπως λέει και ο ΚΟΚ, στον αυτοκινητόδρομο μπορούμε να αναπτύξουμε ταχύτητες από 120 έως 130 km/h με σχετική ασφάλεια. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι πρώτον, οι ταχύτητες πάντα ενέχουν κινδύνους, άρα το μήνυμα είναι ότι προσέχουμε πάντοτε ακόμα και στον αυτοκινητόδρομο και δεύτερον, η ταχύτητα μας προσαρμόζεται στις συνθήκες (καιρικές, κυκλοφορίας, κατάστασης οδηγού και οχήματος).

Θα δίναμε ένα λάθος μήνυμα αν αυξάναμε τα όρια ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους. Υπάρχουν 11 κράτη σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία έχουν όριο ταχύτητας από 100-110 και 120 km/h και υπάρχουν άλλα 13 κράτη που έχουν όριο ταχύτητας 130 km/h. Μόνο 2 κράτη, η Πολωνία και η Βουλγαρία, έχουν 140 km/h. Μάλιστα τα πιο καλά κράτη από άποψη οδικής ασφάλειας, μειώνουν τα όρια ταχύτητας. Για παράδειγμα, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία τα μειώνουν στα 100 και στα 90 km/h, αντίστοιχα, όχι μόνο για την οδική ασφάλεια αλλά και για περιβαλλοντικούς λόγους. Στόχος είναι να πηγαίνουμε με χαμηλότερες ταχύτητες και να εκπέμπουμε λιγότερους ρύπους, συνεπώς η τάση διεθνώς στην Ευρώπη είναι προς τη μείωση των ορίων ταχύτητας. Μπορούμε να τρέξουμε στο αυτοκινητόδρομους γενικώς με ασφάλεια, αλλά δεν υπάρχει λόγος και από άποψη πρακτική να πάμε τόσο γρήγορα, δεν θα κερδίσουμε κάτι σπουδαίο.

Ένα κρίσιμο κομμάτι είναι το ζήτημα του φωτισμού τόσο στους στενούς δρόμους αλλά και στους αυτοκινητόδρομους, τι πιστεύετε σχετικά με αυτό;

Οι πόλεις, στις οποίες κινούνται τόσο πολλοί μοτοσικλετιστές, πεζοί και ΙΧ, γενικώς έχουν το φωτισμό τους, πρέπει όμως να είναι καλύτερος και να συντηρείται σωστά. Στο υπεραστικό δίκτυο, αυτό είναι πολύ ακριβό και φωτισμό βάζουμε στις διασταυρώσεις. Καλό είναι και εκτός αυτοκινητοδρόμων, στο υπεραστικό δίκτυο, να φροντίσουμε τις διασταυρώσεις και να έχουμε έναν καλό φωτισμό.

Με βάση τη φιλοσοφία του νέου ΚΟΚ, τι θέλουμε να πετύχουμε ως Πολιτεία;

Θέλουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής με πιο ήρεμη και πιο ασφαλή οδήγηση, η οποία επιτυγχάνεται με μια σειρά από αλλαγές συμπεριφοράς όπως, να οδηγούμε με χαμηλότερες ταχύτητες, χωρίς να έχουμε πιει, χωρίς να χρησιμοποιούμε το κινητό τηλέφωνο και οπωσδήποτε φορώντας ζώνη και κράνος. Αλλάζουμε τη συμπεριφορά των οδηγών και αλλάζουμε την ποιότητα ζωής στην πόλη και παντού στην Ελλάδα.

Συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό ERTRadio τον Ιούνιο του 2025